Geçmişten Günümüze iOS Tarihi

Günümüzün en çok kullanılan mobil işletim sistemlerinden iOS, bugüne gelene kadar birçok değişimden geçti. Bu değişimlerin arasında isim değişikliği bile bulunuyor. Günümüze gelene kadar nasıl bir geçmişi olmuş, neler değişmiş, önceleri nasılmış diyenler için iOS’un tarihi;

Apple mobil piyasasına girerken, mobil cihazlarında kullanacağı işletim sisteminin adını bilgisayardaki ile aynı yapmayı, yani OS X olarak koymayı düşünüyordu. Ancak bilgisayar ve mobilde aynı ismi kullanmak bazı karışıklıklara yol açacağı için, mobil olduğunu belli edecek bir isim seçmeyi tercih etti. Sadece iPhone’larda kullanılmak üzere geliştirilen ilk mobil işletim sisteminin adı iPhone OS’dir.

Piyasaya sürülen ilk iPhone’larda bulunan iPhone OS, o dönemki rakipleri olan Windows Mobile, Symbian ve Blackberry gibi mobil işletim sistemlerden çok gerideydi. 3G, çoklu görev, kopyala – yapıştır, e-maile dosya ekleme, MMS özellikleri bulunmuyordu. App Store, iTunes Store, iBook Store gibi mağazaları da yoktu. Apple dışında farklı geliştiricilerin üretmiş olduğu uygulamalar cihaza yüklenemiyordu ve ana ekranı dahil olmak üzere herhangi bir özelleştirme yapılamıyordu. Birçok kullanıcı bu kısıtlamaların farkındaydı ancak yine de Apple’ı tercih edenler bulunuyordu. Bunlar da çoğunlukla, Apple performans açısından güçlü bir sisteme sahip olduğu için kullanıyorlardı.

Apple 2008 yılında iPhone OS 2’yi çıkardı. iPhone OS 2, Apple’ın günümüzdeki mobil piyasasında sahip olduğu yere gelmesinde önemli ölçüde katkı sağlamıştır. iPhone OS 2 ile birlikte cihazlara App Store dahil edildi. Apple, bağımsız geliştiricilerin uygulama tasarlayabilmeleri için iOS SDK’yı (uygulama geliştirme kiti) herkese açık hale getirdi. Bu sayede bağımsız kullanıcılar, iPhone için uygulama tasarlayabilecek ve tasarladıkları uygulamaları App Store’a gönderebilecekti. Artık iPhone kısıtlı bir telefon olmaktan çıkmış ve geliştirilmeye açık hale gelmişti. iPhone artık dünya genelinde herkesin tasarlamış olduğu 3 boyutlu oyunları, daha işlevsel uygulamaları ve birçok özelliği destekliyordu.

Apple her ne kadar bağımsız kullanıcıların uygulama geliştirmesine izin vermiş olsa da, bu uygulamalar sadece App Store üzerinden cihazlara yüklenebiliyordu ve Apple, gönderilen her uygulamayı App Store’da kabul etmeyebiliyordu (hâlâ böyledir).

2009 yılında Apple, iPhone OS 3’ü çıkardı. Bu işletim sistemi, sadece iPhone için tasarlanmış olan son işletim sistemidir. Uzun zamandır bulunmayan ve büyük eksiklik olduğu düşünülen kopyala-yapıştır özelliği, bu güncelleme ile birlikte sisteme dahil edilmiştir. Cihazdaki herhangi bir içeriği bulmayı sağlayan Spotlight Search ve bildirim özelliği de iPhone OS 3 ile birlikte gelmiştir. iPhone OS 3, USB ve Bluetooth ile internete bağlanma, MMS ve iPhone’umu bul gibi özellikleri de beraberinde getirmiştir. İsmi her ne kadar iPhone OS 3 olsa da, Apple’ın müzik çaları olan iPod’larda da bu işletim sistemi kullanılmıştır. Ayrıca daha sonra gelen iPhone OS 3.2, tablet olan iPad’lerde kullanılmıştır.

Apple tablet ve müzik çalar piyasasına girdikten sonra, işletim sisteminin adını değiştirmiş ve bugünde aynı adı taşıyan iOS yapmıştır. iOS 4 ile FaceTime uygulaması, Retina görünümü, dosya oluşturma ve çoklu görev özellikleri eklenmiştir. Ayrıca uygulama geliştiricilerinin isteğine bağlı olarak uygulamalarına ekledikleri reklam desteği iAd’de bu güncelleme ile birlikte gelmiştir.

iOS 4 ilk çıktığında bazı özellikleri sadece iPhone’larda bulunmaktaydı. Sonra gelen güncellemeler ile benzer özellikler iPad ve iPod’larda da desteklenmeye başlamıştır. iPhone’u bir modem haline getiren Personal Hotspot özelliği de çok kısıtlı olarak iOS 4’ün sonraki gelen güncellemelerine dahil edilmiştir.

2011 yılında piyasaya sürülen iOS 5, Apple’ın mobil piyasasında büyük bir pazar payı almasını sağlayan diğer güncellemedir. iOS 5 ile birlikte sesli yardımcı Siri sisteme dahil edilmiştir. Siri, ilk etapta sadece iPhone 4S cihazlarında bulunmaktaydı. Bildirim Merkezi, iCloud, iMessage gibi birçok özellik de bu güncelleme ile gelmiştir. Ayrıca daha önceden iOS cihazları aktif etmek için bilgisayara bağlamak gerekmekteydi, iOS 5 ile birlikte bu zorunluluk ortadan kaldırıldı.

2012 yılında gelen iOS 6, yeni uygulama getirmekten ziyade var olan uygulamaları geliştirmişti. Siri  önceden sadece telefonun hafızasında bulunan içeriklere (takvim, mesajlar, kamera vs.) erişim sağlarken, iOS 6 ile birlikte internete bağlanabilmekteydi. Artık bir maçın sonucunu, nerede yemek yiyebileceğinizi ve trafik durumunu Siri’ye sormak mümkündü. Bildirim merkezinde yapılan geliştirmeler Apple tarafından büyük olarak görülse de, kullanıcılar aynı şekilde düşünmemişti. Daha önce sistemde bulunan harita uygulaması, Google Maps’i kullanmaktaydı ancak iOS 6 ile birlikte Apple, kendi harita uygulamasını sisteme dahil etti. Ancak Apple Maps, beklenildiği gibi sonuç veremedi ve tasarımcısının Apple’dan ayrılmasına sebep oldu.

2013 yılında iOS 7 piyasaya sürüldü. Grafiksel kullanıcı arayüzünde büyük değişiklikler yapılmıştı. iOS ve Mac cihazların arasında veri alış verişi yapmayı sağlayan AirDrop, bu güncellemeyle birlikte geldi. Apple, Spotify ve benzeri müzik uygulamalarına rakip olması için iTunes Radio’yu sisteme dahil etmişti ancak beklenildiği sonucu alamadı. Çoklu görev geliştirilmesiyle birlikte, uygulama arası geçişler büyük oranda iyileştirilmişti. Ayrıca önceden sadece görüntülü olan FaceTime ile artık görüntüyü açmadan sadece sesli çağrı yapılabiliyordu. App Store’dan indirilen uygulamaların güncellemeleri önceden sadece kullanıcı tarafından yapılabilmekteydi. iOS 7 ile birlikte otomatik güncelleme özelliği getirildi ve artık kullanıcıların App Store üzerinden güncelleme yapmasına gerek kalmıyordu. Aynı dönem piyasaya sürülen iPhone 5’lerde parmak izi okuyucu bulunmaktaydı. Bu sayede tuş kilidi açmak, App Store’dan uygulama almak gibi özellikler için parmak izini kullanmak yeterli olabiliyordu.

2014 yılında çıkan iOS8 ile, iOS cihazları ve Mac bilgisayarlarının arasında büyük bir uyum sağlanmıştır. Continuity ve Handoff isimli iki özellik sayesinde, Mac bilgisayarda başlanan bir e-maile iOS cihazdan devam etmek, iPhone’a gelen mesaj ve çağrılara iPad üzerinden cevap vermek, iOS cihazda açık olan internet sayfasını okumaya Mac bilgisayardan devam etmek gibi özellikler içeriyordu. Ancak bu özellikler, kişisel güvenlik açısından iki cihaz birbirine yakınken işlevsel hale gelmektedir. Bu uyum ise bluetooth ile sağlanır. iOS 8 ile birlikte, daha önce iOS cihazlarla olmayan uyum giderilmiştir. Yani artık yüklenen uygulamalar ile iOS cihazdan, iOS olmayan cihaza resim veya benzer dosya gönderimi, ek klavye donanımı gibi özellikler iOS’da bulunmaktaydı. Bu özellikler, Android cihazlarda uzun süredir bulunmakta ve Apple kullanıcıları tarafından çok eleştirilmekteydi.

2015 yılında piyasaya sürülen ve mevcut son iOS sürümü olan iOS 9, görsel olarak büyük yenilikler getirmemiş, başta pil ömrü olmak üzere daha çok performans iyileştirmeleri yapmıştır. iPad için ekranı bölme ve aynı anda iki uygulamayı birden kullanabilme özelliği olan Split View, bu sürümle birlikte gelmiştir.