Nükleer Kalıntıları Temizleyen Robotlar Ölüyor
Yaklaşık beş yıl önce, Japonya‘da bulunan Fukuşima Nükleer Santrali şiddetli bir depremin tetiklediği 10 metre yüksekliğindeki tsunaminin hedefi oldu. Dalganın şiddetine dayanamayan santralin çeşitli noktalarında başlayan radyoaktif sızıntı, yaklaşık 20.000 insanın ölümüne ve 160.000 kişinin de evsiz kalmasına sebep olan nükleer felakete dönüştü.
Felaketin henüz taze olduğu dönemde, santralde enerji üretimini sağlayan radyoaktif çubukların halen aktif olması ve bunların sebebiyet verdiği yoğun radyasyon nedeniyle sızıntı bölgesine yaklaşılamamıştır. Facianın üstünden geçen beş yılda Japonlar, felaketin izlerini silebilmek amacıyla insan gücünden değil, robot yardımından faydalanmayı planlamışlar.
Ancak bugün gelinen noktada nükleer felaketin izlerini robotlar aracılığı ile silme fikrinin de pek etkili olabildiği söylenemiyor. Zira sızıntıya sebep olan nükleer santral halen son derece güçlü şekilde radyasyon yaymaya devam ediyor ve kalıntıları temizlemek için kullanılmak istenen robotlar bile bu etkiye maruz kaldığında kullanılamaz hale geliyor.
Santral operatörlüğünü üstlenen Tokyo Elektrik Gücü Şirketi (TEPCO), çevreye yayılan yüzlerce eriyik radyoaktif maddeyi temizleyebildiklerini asıl sızıntının olduğu üç temel reaktöre ulaşmanın neredeyse imkansız olduğunu açıklamış. İşin kötüsü, bu üç reaktördeki durumun hangi boyutta olduğunun da halen tespit edilemediği söyleniyor.
Tepco tarafından nükleer kalıntıları temizlemek üzere oluşturulan birimin başındaki isim Naohiro Masuda da verdiği bir röportajda radyasyon engeli yüzünden nükleer santralin merkezine ulaşmanın inanılmaz derecede zor olduğunu belirtmiş.
Röportajın devamında aktarılan bilgiler ise felaketin halen ciddiyetini koruyan boyutlarını gözler önüne seriyor. Zira santralin halen temizlenememiş olan kısmının insanlar için erişilmez olduğu, bu yüzden su altında hareket edebilecek ve hasar gören tünelleri açarak ilerleyebilecek kapasitede robotlar geliştirdikleri söyleniyor. Ancak sorun şu ki her reaktör için özel tasarlanmış bir robot gerekiyor ve bu özelliklere sahip bir robotu üretmek de yaklaşık olarak iki yıl sürüyor.
Fakat üretim süreci iki yıl gibi bir zaman alan bu özel robotlara rağmen şirket halen umduğu sonuçları elde edebilmiş değil. Zira robotlar reaktöre yaklaştıkları anda yoğun radyasyon nedeniyle iletim sistemleri hasar alıyor ve kullanılamaz hale geliyorlar.
Kullanılan son robot, sızıntı yayan reaktörlerden bir tanesine girmeyi başarabilmiş fakat işlevini yitirmeden önce gönderebildiği yegâne fotoğraflar bulanık ve anlamsız verilerden ibaret kalmış.
Tek Sorun Reaktörlere Ulaşamamak Değil
Tepco firmasının karşı karşıya kaldığı tek sorun, reaktörlere ulaşamamak da değil. Hasar alan reaktörler beş yılı aşkın süredir sızıntı yaymaya devam ediyor ve firmanın bunları soğutmak için kullandığı yöntem, başka bir problemi de beraberinde getiriyor.
Zira Tepco, reaktörleri soğutabilmek için sürekli olarak sudan faydalanıyor. Bu kapsamında reaktörlere pompalanan temiz su, reaktörle temas edişinin ardından tekrar toplanıyor ve santralin etrafındaki bölgede yer alan su tanklarında bekletiliyor. Ancak reaktöre temiz olarak gönderilip soğutmada kullanılan bu sular, reaktörle temas ettikleri anda artık tamamen radyoaktif özellik taşımaya başlıyorlar. Dolayısıyla ‘kirlenen‘ sular için şuan tanklarda bekletmekten başka yapılabilecek herhangi bir çözüm bulunmuyor.
Milyarlarca litre radyoaktif suyun ileride ne yapılacağı ise tamamen bir muamma. Bekletilen suların herhangi bir şekilde okyanusla temas etmesi ise bambaşka ve çok daha büyük kapsamlı, hem de bu kez tüm dünyayı etkileyen bir felakete sebep olabilir. Kaldı ki bugün bile anlatmaya çalıştığımız özellikleri ile Fukuşima’nın sadece “Japonya’nın sorunu” olduğundan bahsetmek çok zor. Çünkü Çernobil’den beri dünyanın karşılaştığı en büyük nükleer felaket olan Fukuşima faciası, tüm dünyayı tehdit eden riskli durumunu halen koruyor.
Yer Altı Sularına Karışabilir
Bununla birlikte bir de radyoaktif sızıntının yer altı sularına karışma ihtimali gündemde. Böylesi bir durumun de çok ciddi sorunlara yol açabileceğini öngören Tepco, bugün dünyanın en büyük buz duvarını örmekle meşgul. Söz konusu duvarla, reaktörlere verilen suyun kirlendikten sonra yer altına sızarak taban sularını kirletmesinin önüne geçilmesi planlanıyor.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen bugün nükleer santrali temizleme işinin %10‘unu bitirdiği öngörülen Tepco; sızıntının etkilerini tamamen ortadan kaldırabilmek için yaklaşık 40 – 50 yıllık bir süreye daha ihtiyaç duyulacağını belirtiyor.
Kaynaklar;
Naohiro Masuda – Japan Times
Fukushima Robots – Futurism Website (by Sarah Marquart)
