Timsah ve İnsanın Ömürlük Dostluğu
‘Chito‘ lakaplı Kosta Rikalı balıkçı Gilberto Shedden‘in, nehir kıyısında bulduğu timsahla kurduğu arkadaşlık ülke sınırlarını aşarak tüm dünyayı etkileyen bir hikayeye dönüşmüştür. Siquirres şehrinde balıkçılık ve tur rehberliği yapan doğa sever Chito, ömrü boyunca bir timsahla arkadaşlık kurmak istediğini ve sonunda böyle bir fırsata sahip olduğunu anlatıyor.
Chito : “Herkesin bir köpeği ya da kuşu vardı. Ama ben, küçüklüğümden beri alışıldık şeylerden hoşlanmıyorum. Sıradan şeylere nazaran küçük farklılıkları ve zorlukları olanlar hep ilgimi çekmiştir. Timsahlarla yakınlaşmak da bu tanıma uyuyor gibi..“
Bu düşüncelere sahip olan Chito, 1989 yılında Reventazon Nehri kıyısında ölmek üzere olan erkek bir amerikan timsahı bulur. Kısa süre sonra timsahın sol gözünden vurulmuş olduğunu ve günlerdir verdiği yaşam mücadelesi sonucunda oldukça zayıflayarak ölümü beklediğini fark eden Chito, ona yardım etmeye karar verir. Timsahlara düşkünlüğü de bunu yapmasında etken olan Chito; ‘onunla arkadaşlık kurabilmek için böyle bir fırsatı reddedemediğini‘ söylüyor.
Bulduğunda yaklaşık 70 kiloya kadar düşmüş olan timsahı (ki yetişkin amerikan timsahlarının ortalama 350 – 400 kilogram civarında olduğu düşünülürse hayvanın ne denli zayıfladığı anlaşılabilir) botuyla evine götüren Chito, onu aylarca besleyerek ve tedavi ederek tekrar sağlığına kavuşmasını sağlamış. Bu süreçte timsahı geceleri bile evinde misafir eden Chito’nun çabası bununla da kalmıyor. Tedavi sürecinin ilk dönemlerinde yemek yemeyi reddeden timsahı buna cesaretlendirmek için ağzına çiğnenmiş et koyan, ona sarılıp öperek iyi hissetmesini sağlayan da Chito’dan başkası değildir.
Chito bunları anlatırken timsah için; “Hayatta kalması için yiyecek yeterli değildi. yaşama umudunun tekrar var edilebilmesi için sevgiye ihtiyacı vardı” diyor.
Kosta Rika yasalarına göre hayvanı geçici süre besleyebilmek ve tedavi edebilmek için gerekli izinleri aldıktan sonra Pocho ismini verdiği timsahı eski sağlığına kavuşturan Chito; timsahın tam olarak iyileşmesinin ardından onu, ait olduğu yaban hayatına geri dönebilmesi amacıyla yakınlarda bir nehre götürüp bırakmış. Chito ile Pocho’nun tüm dünyaya yayılan öyküsü de tam olarak buradan sonra başlıyor.
Nehire bırakılmasının ardından yaban hayata dönmeyi tercih etmeyen ve gerisin geri Chito’nun evine dönen Pocho, ömrünün geri kalanını hayatını kurtaran arkadaşı ile geçirmiş. Pocho’nun dönmesinin ardından zamanının büyük bölümünü onunla geçiren Chito ile Pocho’nun arkadaşlığı her geçen gün daha da ilerlemiş.
Yıllar sonra arkadaşı ile iyice yakınlaşmayı başarmış olan Chito, hem geçimini sağlamak ve hem de tüm enerjisini ona verebilmek için timsahla birlikte insanlara gösteriler yapmaya başlamış. Chito’nun devasa bir amerikan timsahına bu denli yaklaşabilmesi insanların ilgisini çekmiş ve gösterisi kısa sürede ünlenmiştir.
Böylece duyulan gösteriyi görüntülemek ve Chito ile Pocho’nun öyküsünü belgesel haline getirmek isteyen Güney Afrikalı yapımcı Roger Horrocks, ‘Timsahlarla Yüzen Adam‘ isimli belgeselinde ikiliyi anlatır. Konuya oldukça ön yargılı yaklaşan Horrocks, ikiliyi ilk gördüğünde beklediği bir sahneyle karşılaşmadığını, konunun tamamen ‘ticarileştirildiğini’ söylemiştir. Buna belgeselinde de yer veren yapımcı ayrıca, timsahın böyle davranmasının; ‘geçirdiği yaralanma sonucu beyninde bir bölgenin hasar görmesiyle içgüdüsel davranışlarını sergileyemiyor olabileceği‘ sebebine bağlamaya çalışmıştır.
Ancak Horrocks’un bu düşünceleri, Chito gibi timsahla aynı küçük gölete girdiği gün tamamen alt üst olmuştur. Zira yapımcı suya girdiği anda Pocho’nun davranışları değişmiş, hayvan tedirgin olmuş aynı suda Chito da bulunmasına rağmen bir türlü sakinleştirilememiştir. Durumun tehlike arz ettiğini anlayan Horrocks, belgeselde ‘timsahın yaklaşımının sadece Chito’ya karşı arkadaş canlısı olduğunu ve ikili arasında gerçek bir bağ bulunduğunu‘ bu şekilde anladığını belirtiyor.
Ve ekliyor.. “Zira sürüngenleri evcilleştirmeye çalışan insanların üç dört yıl sonra hayvanlar tarafından saldırıya uğradığına dair pek çok kayıt vardır ancak Pocho ile Chito’nun yirmiüç yıla yakın bir arkadaşlığı var ki bunu ‘duygulardan‘ başka bir kavramla izah edebilmemiz artık mümkün değil“
Chito, belgeselin çekildiği dönemde artık yaşlandığını ve Pocho’nun, bir insana nazaran çok daha uzun yıllar yaşayabileceğini belirtmiştir. Bunun için timsah dostunun küçük kızına da alışması için çalışmalara başladıklarını ve kendisi öldükten sonra Pocho’ya küçük kızının eşlik edeceğini söylemiştir. Çekilen belgeselde geçen bu bölümler, belgeselin son kısımlarına tekabül etmektedir.
Belgesel çekiminden kısa bir süre sonra yapımcı Horrocks, Pocho’nun doğal nedenlerle öldüğü haberini üzülerek aldığını belirtiyor. 12 Ekim 2011‘de hayatını yitiren Pocho için insanlara düzenlendiği gibi bir cenaze töreni tertip edilmiştir. Dünyada ilk kez bir timsah için cenaze töreni düzenlenmiş ve törene Pocho’nun hayranları, ününü duyan pek çok insan ve tabii ki Chito ile ailesi katılmıştır.
Pocho bugün Kosta Rika’nın kültürel mirası olarak kabul edilmekte ve ondan geriye kalanlar halen Siquierres Şehir Müzesi‘nde sergilenmektedir.
Shedder, nam-ı diğer Chito ise yine nehir kıyısında balık tutarken karşılaştığı ve yemek verdiği bir başka timsahı evcilleştirmek için çalışmaktadır. Pocho II adını verdiği timsah ile neler yapacağını bilemiyoruz ancak bu yeni arkadaşının, asla bir Pocho olamayacağı kesin gibi görünüyor. Zira Pocho ile kurduğu sarsılmaz bağın arka planında Pocho’ya özgü özel durumun etkili olduğu muhakkaktır.
Kaynaklar;
Wikipedia – Pocho
National Public Radio Website – Chito and Pocho
Our Planet – The Man Who Swims With Crocodiles
