Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi ve Tarihçesi
Yabancı dil öğretiminin tarihsel gelişimi; ülkemiz için Osmanlı Dönemi ve Cumhuriyet Dönemi olarak ikiye ayrılmaktadır.
Osmanlı İmaparatorluğu dönemi de kendi içinde ikiye ayrılır; Tanzimat’a kadar olan dönem ve Tanzimat devresi. Böyle bir ayrıma gitmenin nedeni Osmanlı İmparatorluğunda eğitimin bir kamu ödevi olarak yürütülmesi Tanzimat’tan sonra olmasından ileri gelmektedir (Milli Eğitimimiz, 1970). Diğer bir nedeni de imparatorluk döneminde eğitim, Tanzimat’a kadar din esasına göre yürütülürken Tanzimat devrinde Batılı usullere göre yürütülmeye başlanmış olmasından kaynaklanmaktadır. Tanzimat’a kadar Sübyan Okulları’nda yabancı dil eğitimi veriliyordu ve bu okullarda genelde Arapça ve Farsça dersleri veriliyordu. Diğer eğitim kurumu ise Enderunlar’dı. Burada saray için bilgili adaylar yetiştiriliyordu. İkinci dil olarak ise Fransızca eğitim vardı. Bu okulların bir diğer özelliği ise Türk olmayan öğrencilere ikinci dil olarak Türkçe öğretilmesiydi. 1773 yılında Mühendishane-i Bahrii Hümayun ile 1796 yılında Mühendishane-i Berri-i Hümayun okulları ise yine Fransızca dersleri veriliyordu.
3 Kasım 1839’da Tanzimat ilan edildi. Bu Batılılaşma hareketinin de başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Tanzimat devrinde, yabancı dil öğretiminin orta dereceli okul programlarında yer alması, bugünkü liselerin çekirdeğini oluşturan Sultanilerin açılmasıyla başlamıştır. Bu nedenle, 1 Eylül 1868 yılında Galatasaray Sultanisinin (Lisesinin) açılması, Türkiye’de yabancı dil öğretimi açısından bir dönüm noktası olmuştur. Galatasaray Lisesinin bir özelliği de orta öğretim düzeyinde yabancı dille öğretim yapan ilk devlet okulu olmasıdır. Fransızca’nın öğretilmesi tamamen dönemin etkisinden kaynaklanmaktadır. 1900’lerin başında Almanlar’ın gelmesine kadar devam etmiştir. Ülkedeki dil eğitimi siyasi ilişkilerle şekillenmiştir diyebiliriz. Tanzimat devrinde yabancıların açtıkları ilk özel yabancı okul 1863 yılında eğitime başlayan Robert Kolej olmuştur. Burada ise yabancı dil olarak İngilizce verilmiştir. Amaç Amerikan kültürünü yaymaktır. Bu okulları daha sonra Alman Lisesi, Fransız Liseleri ve İtalyan Lisesi takip etmiştir. Tanzimat devrinde, azınlık ve özel yabancı liselerin açılmasına karşın Türkler de 1864 yılında ilk özel Türk okulunu açma girişimlerine başlamışlardır. İstanbul’un ilk özel lisesi olan Darüşşafaka, bugün adını Türk Okutma Kurumu’na çevirmiş olan Cemiyet’i Tedrisiye-i İslamiye tarafından açılmış ve 15 Haziran 1873 yılında derslere başlamıştır.
Cumhuriyet’in ilanı ise Arapça ve Farsça eğitimi kaldırılmış ve yerine Batı dilleri olan İngilizce, Almanca ve Fransızca eğitimleri konmuştur. Arapça ise sadece İmam Hatip Liselerinde mesleki ders olarak kalmıştır. Ayrıca medreseler kapatılmış ve yerine bugünkü okullar açılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra geçen yıllar dünyada bilim ve teknik alanında hızlı ilerlemelerin olduğu yıllardır. bu hıza uyum sağlayabilmek için yabancı dilde eğitim veren okul ve kurumlar artmıştır. 1956’da ise Anadolu Liseleri açılarak yabancı dil eğitimi ve özellikle İngilizce daha popüler hale gelmiştir.
Ne yazık ki okullardaki dil eğitimi yetersiz kalmaktadır. Bu sebeple de yabancı dil kurslarına ihtiyaç doğmuştur. Sonuç olarak yabancı dil eğitimi veren kurslar açılmaya ve artmaya başlamıştır. İlk kurs 1984’te açılır ve devamı gelir. Günümüzde İngilizce global bir dil olmuş ve neredeyse her ülkede iletişimin en rahat kurulduğu dil haline gelmiştir. Eğer siz de tüm dünya ile iletişim kurmak istiyorsanız hemen bir İngilizce kursu ile iletişime geçin!
Kaynakça;
Türkiye’de Yabancı Dil Öğretiminin Tarihsel Gelişimi
Sultan Abdülmecid, Sultani, İdadiler ve Karma Eğitim Meselesi
