Gezegenler Güneş’e Ne Kadar Uzaklıkta Yer Alıyor?
Güneş Sistemi‘nde bulunan 9 gezegen (bize göre Pluto hala bir gezegen, IAU* ne derse desin (: ), kendilerine özgü yörüngeleriyle Güneş‘in etrafında dönmektedir. Bunların Güneş’e en yakın olanından en uzak kalanına doğru sıralaması; (Güneş) – Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Satürn, Jüpiter, Uranüs, Neptün, Plüton şeklindedir.
*IAU: International Astronomical Union / Uluslararası Astronomi Birliği (UAB).
Bilim insanları tarafından belirli bir gök haritası oluşturabilmek için bunlar arasındaki uzaklıklar, günlük hayatta bildiğimizden daha farklı bir birimle belirtilmiştir. Zira Güneş Sistemi’ndeki devasa mesafelerin Dünya üzerinde gördüklerimize hiç benzemiyor olması, günlük yaşamda kullandığımız uzaklık birimlerinin Güneş Sistemi’ne uygulanmasını hayli zorlaştırmıştır. Yani mesela Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu durumdaki uzaklığı yaklaşık 147 Milyon Kilometredir. Bu sayı, diğer gezegenlerde rahatlıkla milyarlara ulaşabildiği için, Güneş Sistemi’ndeki mesafeleri tarif etmek için Astronomik Birim (au/Astronomical Unit) kullanılmaktadır.
Astronomik Birim hesaplanırken baz alınan uzaklık, Dünya’nın Güneş’e olan ortalama uzaklığıdır. Dünya’nın ve diğer gezegenlerin Güneş çevresindeki yörüngesi tam yuvarlak olmadığı için, Dünya yılın belli zamanlarında Güneş’e yakınlaşırken, belli dönemlerinde uzaklaşır. Astronomik Birim belirlenirken Dünya’nın Güneş’e en yakın ya da en uzak olduğu mesafe değil, ikisinin ortalaması baz alınmıştır. Buna göre 1 Astronomik Birim (au); 149.597,871 Km‘dir.
Konusu açılmışken şunu da belirtmek gerekir ki Astronomik Birim’in işareti olan au‘nun yazımı, Uluslararası Astronomi Birliği tarafından ‘küçük harfli‘ olarak belirlenmiştir. Yani ‘au’ yerine “AU” yazmak, teknik olarak yanlış bir gösterim olacaktır.
Konunun temelini izah ettiğimiz bu hususların ardından gelelim Güneş Sistemi’ndeki 9 gezegenin (Pluto konusunda ısrarcıyız (: ) Güneş’e olan uzaklıklarına. Güneş’e en yakın olan Merkür’den, en uzak olan Pluto’ya kadar gezegenlerin Güneş’e olan uzaklıkları şu şekilde (Sayılar yuvarlatılarak verilmiştir);
1 – Merkür (0.387 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 46 Milyon Km (29 Milyon Mil) (0.307 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 70 Milyon Km (43 Milyon Mil) (0.466 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 57 Milyon Km (35 Milyon Mil) (0.387 AU)
2 – Venüs (0.722 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 107 Milyon Km (66 Milyon Mil) (0.718 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 109 Milyon Km (68 Milyon Mil) (0.728 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 108 Milyon Km (67 Milyon Mil) (0.722 AU)
3 – Dünya (1 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 147 Milyon Km (91 Milyon Mil) (0.98 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 152 Milyon Km (94 Milyon Mil) (1.01 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 150 Milyon Km (93 Milyon Mil) (1 AU)
4 – Mars (1.52 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 205 Milyon Km (127 Milyon Mil) (1.38 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 249 Milyon Km (155 Milyon Mil) (1.66 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 228 Milyon Km (142 Milyon Mil) (1.52 AU)
5 – Jüpiter (5.20 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 741 Milyon Km (460 Milyon Mil) (4.95 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 817 Milyon Km (508 Milyon Mil) (5.46 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 779 Milyon Km (484 Milyon Mil) (5.20 AU)
6 – Satürn (9.58 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 1.35 Milyar Km (839 Milyon Mil) (9.05 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 1.51 Milyar Km (938 Milyon Mil) (10.12 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 1.43 Milyar Km (889 Milyon Mil) (9.58 AU)
7 – Uranüs (19.2 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 2.75 Milyar Km (1.71 Milyar Mil) (18.4 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 3.00 Milyar Km (1.86 Milyar Mil) (20.1 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 2.88 Milyar Km (1.79 Milyar Mil) (19.2 AU)
8 – Neptün (30.1 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 4.45 Milyar Km (2.77 Milyar Mil) (29.8 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 4.55 Milyar Km (2.83 Milyar Mil) (30.4 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 4.50 Milyar Km (2.8 Milyar Mil) (30.1 AU)
9 – Plüton (39.5 AU)
Güneş’e En Yakın Olduğu Mesafe: 4.48 Milyar Km (2.76 Milyar Mil) (29.7 AU)
Güneş’e En Uzak Olduğu Mesafe: 7.38 Milyar Km (4.59 Milyar Mil) (49.3 AU)
Güneş’e Ortalama Uzaklığı: 5.91 Milyar Km (3.67 Milyar Mil) (39.5 AU)
Kaynak: UniverseToday