Roma Yolları Neden Düzdür ?
Bugün Roma İmparatorluğu‘nun geçmişte hüküm sürdüğü topraklarda onlardan kalan, çok uzun mesafelere döşenmiş dümdüz yollar dikkati çeker. Bu durum öyle belirgindir ki Avrupa’da eğer bir yol iki kilometre boyunca hiç sapmadan dümdüz ilerliyorsa ‘bu mutlaka bir Roma yoludur‘ şeklinde özdeyiş bile bulunmaktadır.
Britanya’da tarihinde bile bölgenin ilk yollarını Romalılar yapmıştır. Sadece Britanya’da 9.000 km civarında yol yapan Roma İmparatorluğu için bu miktar, imparatorluğun hüküm sürdüğü bütün topraklar baz alındığında 400.000 km civarındadır ve toplamda bunun 80.000 kmlik kısmı taşlarla örülü, dönemin en kaliteli yollarındandır.
Ancak yazının başında da belirttiğimiz üzere Romalıların inşa ettiği yollarından uzunluğu bir kenara, çok uzun mesafeler boyunca ‘dümdüz’ olmaları dikkat çekmektedir. İstisnai olarak bazı bölgelerdeki Roma yollarında virajlar veya kıvrımlar görülse de Roma İmparatorluğu tarafından inşa edilen yolların çok büyük bölümünün dümdüz olduğunu söyleyebiliriz.
Örneğin bugün tespit edilebildiği kadarıyla Romalılar döneminden kalma, Winteringham ile Lincoln (İngiltere’de) arasında 53 km boyunca dümdüz uzanan bir yol bulunmaktadır ve bu örnek, sadece durumu izah edebilmek adına gösterilmektedir. Zira bunun dışında Romalıların yapmış olduğu pek çok güzergahta da yine göz alabildiğine düz uzanan yollar bulunmaktadır.
Bu durumun en önemli sebebi ise; söz konusu yolların sıradan vatandaşlar için değil, sadece ordu, yüksek düzey devlet yöneticileri ve bu yolları kullanmak için özel geçiş hakkına sahip kimseler için yapılmış olmasıydı. Gidilmek istenen yere, mümkün olan en kısa sürede ve en güvenli şekilde ulaşılabilmesi amacına hizmet eden bu düz yollar, Roma İmparatorluğu denince en başta akla gelen kavramlardan biridir. Seyahat süresini azaltmalarının yanı sıra, virajlarda ya da kıvrımlarda olası haydut tehlikesini de bertaraf ederek güvenliği üst seviyeye taşıyan Roma yolları, bugün imparatorluğun adının yanında anılmayı hak edecek cinsten eserler olarak kalmış durumda.
Bir an için ‘dağ, tepe’ gibi yolun düz olmasını engelleyecek yer şekilleri üzerinde nasıl düz devam edebileceklerine dair merak noktaları oluşabilir. Ancak burada da söylemeliyiz ki Romalılar, yollarını yaparken bu gibi hususları adeta görmezden gelerek hareket etmişlerdir. Zira hareket eden bir ordunun, düz bir yolu yorularak çıktıktan sonra biraz dinlenerek devam etmesi, virajlı yamacı çıkmasından çok daha pratik olacağını düşünen Romalılar; bu nedenle dik yamaçları ya da keskin tepeleri bile aşarken, işin içine güvenlik unsuru da girince yolun düzlüğünden asla ödün vermemişlerdir.
Ayrıca ordunun beraberinde taşıdı cephanelerin genellikle yamaç tırmanışlarında hiç zorlanmayan hayvanlar vasıtasıyla taşınıyor olması da Roma İmparatorluğu’nda bu duruma ayak uydurma göstergesi olarak kabul edilir. Her ne kadar vagon çeken hayvanlar için böylesi yerler uygun olmasa da zaten Roma yolları, tacir kervanları için hazırlanmamıştır.
Kaynak:
