UNESCO Dünya Mirası Listesi

2015 yılı itibari ile ülkemizden 15 kültür varlığının yer aldığı listedir.

Dünya mirasları, UNESCO tarafından belirlenen kültürel ve doğal varlıklardan oluşuyor. UNESCO’nun 1972 yılındaki genel konferansında hazırlanan 38 maddelik dünya doğal ve kültürel mirası koruma antlaşmasını imzalayan 175´ten fazla ülkenin korumayı garanti ettikleri anıt ve sit arasından dünya mirası kıstaslarına uygun bulunanlar listede yer alır.

Antlaşmayı imzalayan ülkeler tarafından seçilen 21 ülke temsilcisinin oluşturduğu dünya miras komitesi, aday gösterilen değerler arasından seçim yapıyor ve listeyi oluşturuyor. Komite ayrıca, WHF´yi (Dünya miras fonu) yönlendirerek listedeki değerlerin korunmasını sağlıyor. Dünyada toplam 163 ülkeden 1,031 kültürel veya doğal alan UNESCO dünya listesinde yer alıyor. UNESCO dünya mirası listesinde Çin, 48 doğal veya kültürel miras ile listenin en üst sırasında yer alıyor. Çin’i 44 dünya mirası ile İspanya izliyor. Aşağıdaki linkten dünyadaki tüm listeye göz atabiliyorsunuz.

UNESCO – Dünya Mirası Haritası

Dünya mirası listesi aynı zamanda tehlikede olan kültür varlıklarını da tespit ediyor. Buna göre Suriye’nin listede yer alan altı kültür mirasının tamamı “tehlikedeki dünya mirası” listesine alındı.

Son toplantıya göre Türkiye’den asil listede 15, geçici listede ise 2 karma (kültürel/doğal), 1 doğal ve 59 kültürel olmak üzere toplam 62 adet varlık bulunmaktadır. Asil listede yer alan varlıklar tarih sırasıyla;

Kapadokya ve Göreme Milli Parkı (1985)
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (1985)
İstanbul’daki tarihi yerler (1985)
Hattuşaş: Hitit başkenti (1986)
Nemrut dağı (1987)
Pamukkale ve Hierapolis milli parkı (1988)
Ksantos-Letoon / Fethiye (1988)
Tarihi Safranbolu şehri (1994)
Truva Antik kenti (1998)
Selimiye Camii ve Külliyesi (2011)
Neolitik dönem Çatalhöyük kalıntıları (2012)
Cumalıkızık köyü (2014)
Bergama Antik kenti (2014)
Diyarbakır surları ile Hevsel bahçeleri (2015)
Efes Antik kenti (2015)

Geçici listede yer alan varlıklar için;

Türkiye – Geçici Varlıklar Listesi

Bu listeye seçilen yerler UNESCO tarafından çıkartılabiliyor. Peki bu listeye girmek ne anlama geliyor?

UNESCO internet sitesinde verdiği resmi bilgide, bir alanın bu listeye alınmasının toplumlar ve hükümetler nezdinde farkındalık yaratmaya yardımcı olduğuna dikkat çekiyor. Bunun yanında listeye giren alanların korunması için UNESCO tarafından finansal bir destek sağlanması da söz konusu. Yıllık 4 milyon dolarlık bir toplam fondan, özellikle de gelişmekte olan ülkelerden listeye girmiş olan dünya miraslarını korumak için pay ayrılabiliyor. Bu fon aynı zamanda “tehlikedeki dünya mirası” listesindeki alanlarda oluşan hasarın olabildiğince hızlı bir şekilde giderilmesi için de kullanılabiliyor. Dünya mirası listesinde yer alan varlıkların korunamaması halinde, komite bu alanların listeden çıkarılmasına karar verebiliyor. Bugüne kadar biri 2007 yılında Ürdün’de ve 2009 yılında Almanya’da olmak üzere iki alan dünya mirası listesinden çıkarıldı. Kısacası listede yer alan yerleri ne kadar korursak o kadar yararımıza.