Yüz Yılda Bir Gelen Pi Günü

İlkokuldan beri duymaya alışkın olduğumuz Pi sayısı, matematik dünyasında oldukça önemli bir sabit sayıdır. En basit anlamda ‘çemberin çevresinin, çapına oranı‘ şeklinde özetlenecek olan Pi’nin sayısal değeri; 3.14159265359… şeklinde, sonsuza kadar uzanır.

Pi sayısı ismini; Yunanca περίμετρον (Çevre) sözcüğünün ilk harfi olan π (Pi)‘den alır. Ayrıca matematikte Arşimet Sabiti veya Ludolph Sayısı olarak isimlendirilen sayılar da Pi’den başkası değildir. Bugüne kadar hesaplanabilmiş olan en uzun Pi basamağı; yaklaşık olarak 2.7 trilyon sayıdan oluşmaktadır. Fabrice Bellard’ın 2010 yılında sayının ilk 2.7 trilyon basamağını hesaplamasının ardından Pi sayısının basamaklarından daha uzun olanı hesaplanmamıştır.

14 Mart‘ın matematik dünyasındaki yeri de Pi sayısından gelir. Zira 14 Mart; Pi Günü‘dür. 14 Mart, takvimde 3/14 olarak yer aldığı için Pi Günü olarak kabul edilmiştir. Söz konusu takvim elbette ki Amerikan takvimi. Zira bizde tarih gösterimleri 14.03.2016 gibiyken Amerikalılar için bu gösterim; 03.14.2016 şeklindedir. Dolayısıyla 3 Mart, yani 03/14, Pi sayısının ilk basamaklarını oluşturduğu için Pi Günü olarak kutlanır.

3 Mart 2016 ise ‘Yuvarlanmış Pi Günü‘ olduğu için önemlidir. Zira 3.1415 şeklinde devam eden Pi Sayısı, matematik hesaplarda kimi zaman 3.1416 olarak yuvarlanmış halde işleme dahil edilebilir. Bu nedenle takvim 3/14/16 iken tam olarak yuvarlanmış pi sayısının ilk basamaklarını göstermektedir.

Geçtiğimiz yıl (2015) ise bu durum çok daha farklı bir hal almış ve tarihler 14 Mart 2015’i gösterdiğinde ‘100 yılda bir gelen Pi günü‘ yaşanmıştır. Çünkü takvim; 3/14/15’tir ki bu; tamamen Pi sayısının ilk basamaklarından oluşmaktadır. Dolayısıyla Pi sayısının ilk beş basamağının takvimlerde yeniden yer alması için aradan yüz yıl geçmesi gerekmektedir. Yüz yıl sonra, yani 2115‘te 3 Mart; 3/14/15 şeklinde olacak ve takvim yeniden Pi sayısının ilk beş hanesine işaret edecektir.

Bu konuyu biraz abartan kimselerin; 3/14/15  günü Saat 9:26:53’te kutlama yaptıkları bilinmektedir.

Kaynaklar;

Why Pi Day 2016 Is Extra Special? – Abc News
Pi Sayısı – Wikipedia
Why Pi Day 2016 Is Special? – Time.com