Bilim - Teknoloji

CERN, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndan 300 Terabaytlık Veri Paylaştı

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN), Büyük Hadron Çarpıştırıcısı‘nda yapılan deneyler hakkında şimdiye kadar pek çok açıklama ve bilgi duyurdu; fakat bu açıklamalar genellikle fizikçilerin ilgilendiği bilgilerdi. Bu nedenle, fizikle içli dışlı olmayanların, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı‘nda yapılan deney sonuçlarına dair pek bir bilgisi yoktu. Ancak artık herkes bu deneyleri anlayabilecek; çünkü CERN, yapılan deneylerden elde edilen 300 terabaytlık veriyi herkesin kullanımına açtı.  Ücretsiz olarak indirilebilen veriler 2011’den bu yana yapılan yaklaşık 250 trilyon parçacık çarpışması hakkında açıklamaları içeriyor. İki formatta yayınlanan verilerin ilk versiyonu CERN araştırmacılarının kullandığı ‘ham veri‘ iken ikinci versiyon ise herkesin anlayabileceği ‘türetilmiş veri‘ halinde kullanıma sunuldu. Üstelik verilerin incelenebilmesi amacıyla CERN’de kullanılan CernVM isimli yazılım da ücretsiz kullanıma sunuldu.

cern_higgs

CERN‘den yapılan açıklamada verinin 100 terabaytlık bölümünün proton çarpışmalarından olduğu belirtilirken veri projesinin başındaki fizikçi Kati Lassila-Perini, bilgileri açık veri portalına yüklemelerinin nedenini şöyle açıklıyor:

Araştırma ve analizlerden verileri toplamak için birçok insan çok fazla efor harcıyor. Ne kadar yorulsak da verileri elde ettikten sonra onları halkın kullanımına açmakta bir sakınca görmüyoruz. Bunun birçok faydasını görüyoruz. Birçok lise öğrencisine ilham oluyoruz mesela. Daha sonra, yarının fizikçileri bu verileri eğitimlerinde kullanabiliyor. Her şeyin yanında, dürüstçe söylemek gerekirse, verilerin yayınlanması uzun dönemdeki araştırmalarımıza ilişkin bilgilerin derli toplu bir şekilde bir yerlerde bulunması anlamına geliyor.


Kaynak : CERN, Shiftdelete