İstanbul’u Dinliyorum Gözlerim Kapalı
İstanbul gibi büyükşehirlerde, her gün duyduğumuz ve bir süre sonra alıştığımız sayısız sese karşı duyarsızlaşıyoruz veya gün içinde kulaklıklarımızı takıp, kendi iç dünyamıza dönüp kendimizi dışarıdaki günlük seslere kapatıyoruz. Bu noktadan yola çıkan Pınar Çevikayak Yelmi tarafından projelendirilmiş olan ve interaktif haritasını Hüseyin Kuşçu’nun geliştirdiği “The Soundscape of İstanbul Projesi”, şehrin günlük yaşayışının akustik yansımalarını ve kültürel sesleri koruma altına almayı hedefliyor.
“Pek farkında olmasak da günlük hayatımızın ve kültürümüzün ayrılmaz parçaları olan sesler, somut olmayan kültürel miras açısından eşsiz bir öneme sahiptir. Kayıt altına alınmayan veya arşivlenmeyen sesler, ne yazık ki yok olup giderler. Özellikle İstanbul gibi dinamik bir şehrin yaşayışı, dolayısıyla da sesleri hızla değiştiği için şehrin ses sembollerinin korunması, kültürel hafızanın ve kültürel kimliğin sürdürülebilirliği açısından önemli ve gereklidir.”
Bu kapsamda, bir yıl boyunca günümüz İstanbul’unun sembolik sesleri çeşitli anket ve röportajlar sonucu belirlendikten sonra gerçeğe en yakın deneyimi sağlamak için uygun teknik donanım ile kaydedilmiş. Sonrasında ise “Soundsslike” olarak adlandırdıkları interaktif harita geliştirilmiş. Bu harita üzerinde sesler, temalarına ve konumlarına göre gruplandırılmış. Bunlar arasında; Din, Doğa, Eğlence ve Boş Zaman, Festivaller ve Etkinlikler, Kentsel, Sokaktaki Meslekler, Spor, Ulaşım, Yiyecek ve İçecek, Zanaat kategorilerine ait sesleri dinleyebiliyorsunuz. Dilerseniz de, interaktif harita üzerinde İstanbul’un bir bölgesini seçebiliyor ve o bölgeye ait arşive eklenen sesleri dinleyebiliyorsunuz. Örneğin; haritada Eminönü’ne tıkladığınızda seyyar satıcıların ve balıkçıların sesleri ayrı ayrı dinlemek mümkün. Bunun yanısıra; TRT ses efektörü Korkmaz Çakar da projeye destek vermek amacıyla elinde bulunan 60-70’li yıllara ait kayıtlarını projeye dahil etmiş. Böylece 1968 yılından Sirkeci Garı anonsunu ya da 1972 yılına ait balıkçı kayığı sesini de dinlemek de mümkün olmuş.
Soundsslike‘ın hızla büyümeye yardımcı olacak bir de uygulaması bulunuyor; dilerse kullanıcılar da sisteme girerek etraflarında duydukları sesleri siteye ekleyebiliyorlar. Bunun için gerekli olan tek şey ise; soundsslike.com üzerinde kolay bir şekilde hesap açmak ve ses kayıtlarını eklemek.
